Czy moje dziecko się najada to chyba jedno z najczęstszych pytań jakie rodzi się w głowach młodych rodziców. Czy da się właściwie ocenić czy ilości wypitego mleka z piersi są wystarczające? Gdyby piersi były wyposażone w podziałkę to sprawa byłaby zdecydowanie łatwiejsza, jednak tak nie jest więc jak określić czy dziecko się najada. Postaram się rozwiać wszelkie wątpliwości z tym związane.
Otóż zacznijmy od początku. Wraz z narodzinami dziecka, pojawia się obawa, że nie rozpoznasz prawidłowo oznak głodu Swojego Maluszka lub nie będziesz umiał/a określić czy jest najedzony.
Jak określić czy Maluch jest głodny i czy się najadł?
To częste pytanie jakie słyszę od Rodziców swoich pacjentów.
Zanim jednak przejdziemy do wskaźników skutecznego karmienia chciałabym wspomnieć o oznakach głodu.
Kiedy Twój Maluszek jest głodny:
- możesz zaobserwować wzmożone ruchy gałek ocznych (rodzice mają wrażenie jakby
Maluch się rozglądał) - wkłada rączki do buzi, ssie paluszki, kocyki, zabawki, może cmokać
- odwraca głowę, szuka piersi
- kręci się, jest niespokojne
- otwiera buzię, wysuwa język
- odwraca się w zasięgu wszystkiego co znajdzie się w okolicy buzi
Dlaczego nie ma na tej liście płaczu?
Płacz to późna oznaka głodu, jest oznaką wygłodzenia, oznacza, że czekanie trwa za długo. I tutaj ważna uwaga, nie karmimy dziecka płaczącego. Gdy dojdzie do sytuacji, że dziecko płacze z głodu, najpierw przed próbą karmienia należy go w miarę możliwości uspokoić, ukoić, przytulić. Jedzenie w trakcie płaczu może spowodować łykanie zbyt dużej ilości powietrza, co będzie powodowało wzdęcia i dyskomfort brzuszka.
Wiemy już kiedy należy nakarmić Naszego Maluszka, więc jak ocenić czy Nasz Maluch jest najedzony. Wskaźniki skutecznego karmienia są pewnego rodzaju narzędziem do określenia ile mleka pobiera noworodek czy niemowlę, ale co najważniejsze czy są to ilości wystarczające do prawidłowego rozwoju.
Pierwszym z parametrów jakie należy ocenić to ilość karmień w ciągu doby.
Karmień powinno być około 8-12 na dobę. Jednak jedno – dwa z tych karmień powinno przypadać na noc. Karmienie nocne stanowi kolejny wskaźnik skutecznego karmienia. I tu zatrzymam się na chwile. Dlaczego karmienie nocne jest tak ważne? Po pierwsze w pierwszym miesiącu życia dziecka przerwy pomiędzy karmieniami nie powinny być dłuższe niż 4 godziny, jest to czas potrzebny do prawidłowej stymulacji laktacji, ale nie tylko. U noworodków boimy się spadku poziomu glukozy we krwi tzw. hipoglikemii, które mogą być dla maluszka niebezpieczne, stąd też bierze się konieczność wybudzania w nocy na karmienie. Pokarm nocny jest pokarmem bardziej tłuszczowym, bogatszym w kwasy omega-3, potrzebnych do prawidłowego rozwoju mózgu i wzroku dziecka. W nocy występuje największy poziom prolaktyny, dzięki czemu laktacji będzie nabierać rozpędu. W nocy swój najwyższy poziom ma również tryptofan (aminokwas z którego powstaje melatonina). Dzieciaczki jedzące w nocy spożywają tryptofan, który wpłynie na odpowiedni poziom melatoniny, a co za tym idzie ich rytm doby będzie prawidłowy. Kolejną korzyścią nocnych karmień dotyczących tych starszych niemowląt jest brak impulsów z zewnątrz, dziecko jest bardziej skupione dzięki czemu karmienie może być bardziej efektywne.
Następnym wskaźnikiem skutecznego karmienia jest ilość oddawanych stolców. Za prawidłowe uznajemy 3-4 papkowate stolce od 5 doby życia. Wskaźnik ten jednak jest obiektywny jedynie do 6 tygodnia życia, gdyż po tym czasie niemowlę może oddawać stolce 1x tydzień co uznajemy za fizjologie jeśli maluch nie odczuwa przy wypróżnieniu przykrych dolegliwości jak wzdęcie brzucha, zaparcia, trudności z oddaniem stolca. Kolejny, już 4 wskaźnikiem jest ocena ilości mikcji na dobę. Jak to ocenić najskuteczniej?
Mianowicie poprzez ilość moczonych pieluszek. W pierwszych dwóch dobach może to być 1-2 mokre pieluszki, 3-7 doba to już 4-6 mokrych pieluszek, od 8 doby powinno to być około 6-8 mokrych pieluszek. Należy pamiętać, że często mocz oddawany jest razem ze stolcem
Ostatnim wskaźnikiem będą przyrosty masy ciała.
Za prawidłowe uznaje się przyrosty
- 26-31 g/dobę od urodzenia do 3 miesiąca życia;
- 17-18 g/dobę 3-6 miesiąc życia;
- 12-13 g/dobę 6-9 miesiąc życia;
- 9 g/dobę od 9 do 12 miesiąca.
Wagę, a dokładniej jej przyrosty określamy od najmniejszej wagi spadkowej, a nie od wagi urodzeniowej. Pamiętajmy, że maluszek ma dwa tygodnie na odzyskanie swojej wagi urodzeniowej.
Co jednak warto wiedzieć o wadze i przyrostach masy ciała? Waga dziecka nie rośnie proporcjonalnie co to oznacza, z reguły dzieci nie przybierają na wadze tyle samo każdego dnia. Może się zdarzyć, że jednego dnia nie będzie przyrostu wagi, a po kilku dniach maluszek wszystko nadrobi nawet z nawiązką. Dlatego tez nie należy ważyć maluszka codziennie. Ze względu na częstość wizyt patronażowych w pierwszych tygodniach życia, ważnie przez położoną w zupełności wystarczy.
Gdyby
jednak chęć ważenia maluszka była silniejsza lub gdy ważenie
zaleci lekarz, położna lub CDL (Certyfikowany Doradca
Laktacyjny)/IBCLC (Międzynarodowy Dyplomowany Konsultant Laktacyjny)
to warto trzymać się kilku zasad.
1)
Wagę należy postawić na twardym podłożu,
2)
Maluszka warto ważyć o tej samej porze,
3)
Bez ubrania i bez pieluszki.
Co
powinno wzbudzić nasz niepokój i kiedy zwrócić się o pomoc do
lekarza, położnej, CDL lub IBCLC?
–
ubytek masy ciała jest większy niż 7% (ubytek między 7, a 10%
wymaga zwiększenia czujności)
–
po 2 tygodniach noworodek nie odzyskał wagi urodzeniowej
–
nie wybudza się na karmienie, jest ospałe apatyczne
–
nie robi kupy lub nie moczy pieluszek
Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego tekstu spokojniej i z większą pewnością podejdziesz do tematu karmienia swojego maluszka. Pamiętaj, że tekst nie jest diagnozą, stanowi jedynie źródło informacji. Wszelkie wątpliwości co do stanu Twojego maluszka warto skonsultować z lekarzem, położną lub doradcą laktacyjnym.
Paulina Luty-Mączka
Bibliografia:
1)
„Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznika dla
doradców laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy.”
M. Nehring-Gugulska, M. Żukowska-Rubik. A. Pietkiewicz. Wydanie II
2017 r.
2)
„Karmienie piersią lub mlekiem kobiecym jako złoty standard w
żywieniu niemowląt – część 1” M. Nehring-Gugulska.
Pediatria po dyplomie, październik 2017.
3)
Cattaneo A., Fallon M., Kewitz G., Mikiel-Kostyra K., Robertson A.
Infant and young child feeding: standard recommendations for the
European Union.
Luxemburg:
European Commission, Directorate Public Health and Risk Assessment;
2006.
4)
Mikiel-Kostyra K, Mielniczuk H. Karmienie piersią niemowląt i
dzieci do lat dwóch. Pediatria Pol. 1996;71(12):1155-1158.