Angina

Czym jest angina ?

Angina to ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych.

Jakie są objawy anginy ?

To zależy od czynnika etiologicznego.

Gdy zapalenie gardła wywołane jest przez bakterie, takie jak paciorkowce (PBHA – paciorkowiec ß-hemolizujący grupy A, Arcanobacterium haemolyticum, Fusobacterium necrophorum), to mamy objawy takie jak:

– silny ból gardła, utrudniający przełykanie,
– ból głowy,
– gorączka powyżej 38 °C,
– kaszel i katar (rzadko),
– czasami ból brzucha, nudności i wymioty (częściej u dzieci);

a podczas badania lekarz stwierdza:
– żywoczerwone lub krwistoczerwone gardło i migdałki podniebienne,
– krwistoczerwony języczek podniebienny,
– język malinowy,
– powiększone węzły chłonne szyjne przednie.

Gdy zapalenie wywołane jest przez wirusy (adenowirusy, enterowirusy, HSV-1), to mamy objawy takie jak:
– ból gardła,
– ból głowy,
– ból mięśni i stawów,
– prawidłowa temperatura ciała (często),
– zapalenie spojówek (czasami),
– katar,
– kaszel,
– chrypka,
– owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej,
– biegunka (czasami),
– powiększenie węzłów chłonnych szyjnych tylnych.

Jak można się zarazić ?

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym.

Jaki jest okres zakaźności ?

Przy bakteryjnym zapaleniu gardła przestajemy zarażać po 24 godzinach od zastosowania antybiotyku. Przy wirusowym zapaleniu gardła zakażamy 1-2 dni przed wystąpieniem objawów do 3 tygodniu po ustąpieniu choroby.

Jak można rozpoznać etiologię zapalenia gardła ?

Zazwyczaj doświadczony lekarz wie na podstawie wywiadu i po zbadaniu pacjenta, jakie jest rozpoznanie i nie musi wysyłać każdego pacjenta na szybki test, na obecność antygenu PBHA (wymaz z gardła – wynik jest już po 10 minutach). Jest możliwość wykonania takiego testu u pacjenta, u którego obraz anginy nie jest do końca jasny. Gdy nie jest możliwe wykonanie szybkiego testu na obecność antygenu PBHA, można wykonać posiew wymazu z gardła i migdałków.

Gdy wynik szybkiego testu antygenowego jest:
– ujemny i jest zapalenie gardła – to stosujemy leczenie objawowe.
– dodatni – stosujemy antybiotyk.

Jak leczymy anginę ?

Gdy mamy wirusowe zapalenie gardła, to stosujemy acyklowir.

Gdy mamy bakteryjne zapalenie gardła, stosujemy antybiotyki: penicylinę fenoksymetylową lub cefalosporynę I generacji lub penicylinę benzatynową. Gdy pacjent ma nadwrażliwość na penicyliny – to można zastosować antybiotyk makrolidowy. Nie jest wskazane stosowanie kotrimoksazolu, aminoglikozydów i tetracyklin.

Zaleca się u każdego pacjenta z ostrym zapaleniem gardła i migdałków:
– picie dużej ilości płynów,
– odpoczynek,
– w razie gorączki – paracetamol, pyralgin,
– pastylki do ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.

Jakie mogą być powikłania przy nieleczonym ostrym zapaleniu gardła ?

Gdy jest nieleczone ostre zapalenie gardła i migdałków o etiologii paciorkowcowej:
– powikłania ropne: ropień okołogardłowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych, ropne zapalenie ucha środkowego lub wyrostka sutkowatego, ropne zapalenie zatok przynosowych,
– powikłania immunologiczne: gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
– bakteriemia, zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
– zespół Lemierra (gdy zakażenie Fusobacterium necrophorum, ropień okołomigdałkowy z zakrzepowym zapaleniem żyły szyjnej wewnętrznej),
– sepsa.

W jaki sposób możemy uchronić się od zakażenia ?

Możemy zapobiegać zakażeniu poprzez częste mycie rąk wodą z mydłem przez minimum 20 sekund, zasłanianie twarzy podczas kichania chusteczkami, wyrzucanie jednorazowej chusteczki do kosza po użyciu, używanie płynów dezynfekujących z alkoholem do przemywania rąk jeśli nie ma ciepłej wody z mydłem, jeśli nie mamy chusteczki to nie kichajmy w ręce tylko zasłaniajmy twarz łokciem podczas kichania.

dr n. med. Diana Stettner-Leonkiewicz

1. Anderson, J., & Paterek, E. (2019). Tonsillitis. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK544342/
2. Strep throat: All you need to know. (2018).
   https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-public/strep-throat.html
3. Interna Szczeklika. Kraków, 2019. Medycyna Praktyczna.
4. Murray P.R., Rosenthal K.S., Pfaller M.A. Mikrobiologia, 2018.
5. Virella G. Wrocław , 2000. Mikrobiologia I choroby zakaźne .